Rewitalizacja przestrzeni i obiektów historycznych

Inwestorze, jeśli chcesz rozpocząć prace na terenie objętym ochroną konserwatorską, SRDK STUDIO ma odpowiednie doświadczenie i kompetencje, żeby być partnerem w tym przedsięwzięciu:

• architekci ze specjalizacją konserwacja zabytków architektury,
• zespół obsługi formalno-prawnej z doświadczeniem w pracy z konserwatorem zabytków,
• zespół projektantów architektury i instalacji sanitarnych pracujący z wykorzystaniem BIM, co usprawnia proces projektowy i inwestycyjny,
• zrealizowane inwestycje m.in. butikowy biurowiec w willi Alberta Pfluga, piekarnia garnizonowa, w której mieści się Instytut Teatralny Jerzego Grotowskiego czy Szklany Dom, budynek z czasów napoleońskich. (tu link do: Nasze projekty / Rewitalizacje

O wytycznych dotyczących rewitalizacji zabytków

Zakres wytycznych, zgodnie z którymi działają urzędy konserwatorskie, jest szeroki. Mogą się one różnić w zależności od specyficznych cech danego obiektu i jego lokalizacji, a także uznaniowej opinii i osobistych przekonań konserwatora. Jednak istnieją ogólne zasady, które mają zapewnić właściwą ochronę i konserwację dziedzictwa kulturowego. Postępowanie odbywa się zgodnie z Ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami i uzyskanie zaleceń konserwatorskich dla konkretnej inwestycji w przestrzeni publicznej.

Proces rewaloryzacji zabytków można podzielić na trzy główne etapy:

1. Etap rozpoznania i dokumentacji: Pierwszym krokiem jest formalne rozpoczęcie przedsięwzięcia, czyli dokładne poznanie zabytku i jego historii oraz kontekstu urbanistycznego. Wiąże się to z wykonaniem ekspertyz historycznych, badań stratygraficznych, chemicznych, restauratorskich, architektonicznych. Pozyskiwaniu brakujących danych towarzyszą skomplikowane procedury administracyjne. Już na tym etapie konieczne jest wydanie pozwolenia konserwatorskiego.
2. Etap projektowania: Na podstawie zebranych danych opracowuje się koncepcję rewitalizacji. Określa się zakres prac konserwatorskich i restauratorskich, wyznacza strefy ochrony, a także tworzy program funkcjonalny, który pozwoli na nadanie zabytkowi nowej funkcji przy jednoczesnym zachowaniu jego historycznego charakteru w przestrzeni publicznej.
3. Etap realizacji: Ostatnim etapem jest wykonanie prac budowlanych zgodnie z zatwierdzonym projektem. Na tym etapie niezbędne jest uzyskanie wszelkich wymaganych pozwoleń i uzgodnień. Istotną rolę odgrywają nadzory autorskie.

Rewitalizacja i rewaloryzacja

Rewaloryzacja zabytków i obiektów historycznych oraz rewitalizacja przestrzeni np. poprzemysłowych to procesy, które pozwalają ocalić historię i tożsamość wielu miejsc, zachować dziedzictwo i pamięć. Przywracają wartości użytkowe, nadają nowe funkcjonalności zniszczonym terenom oraz obiektom. Umożliwiają włączenie tych obszarów do tkanki miejskiej, co zapobiega niekorzystnemu zjawisku rozlewania się miast. Rewitalizacja odgrywa istotną rolę w rozwoju miast.

Wpływ rewitalizacji na miasta i poprawę jakości życia mieszkańców miast

Praca z historyczną materią jest wymagająca stąd niewielu chętnych inwestorów. W obszarze usług publicznych i prywatnych w Polsce można oczekiwać fali rewitalizacji kamienic z powodu złego stanu technicznego i wymogów ESG. Zniszczone zabytkowe budynki będą poddawane modernizacji, w tym termomodernizacji. Brak działań naprawczych będzie miał wiele negatywnych konsekwencji. Rejony, w których adaptacja starych budynków nie będzie priorytetem, zostaną zagrożone wykluczeniem społecznym. To ogromne wyzwanie dla mieszkańców miasta i samorządu w kontekście rozwoju współczesnego miasta.

Dobrze przeprowadzona rewitalizacja i rewaloryzacja odgrywa istotną rolę w procesach miastotwórczych: oddaje przywrócone mieszkańcom tereny, integruje społeczności lokalne, wprowadza nowe funkcje w przestrzeni publicznej, zwiększając ich ogólnospołeczne wykorzystanie. Działania rewitalizacyjne mogą przyczynić się do rozwoju turystyki, a ich brak do obniżenia wartości turystycznej miast.

Rewitalizacja obiektów zabytkowych a ESG i zrównoważony rozwój

Rewitalizacja zabytków to nie tylko kwestia ochrony dziedzictwa kulturowego, ale również zrównoważonego rozwoju. Przebudowa istniejących obiektów jest bardziej ekologiczna niż budowa nowych. Ponadto zabytkowe budynki często charakteryzują się wysoką jakością materiałów i konstrukcji, co czyni je trwałymi i energooszczędnymi. Rewitalizacja musi być przeprowadzona tak, aby lokalne dziedzictwo zostało ocalone. Zachowanie niepowtarzalnych śladów przeszłości, nawet z wprowadzeniem nowych funkcji, sprawia, że projekty rewitalizacyjne wzbogacają tożsamość społeczności i miejsc. Dotyczy to jednakowo niewielkich miasteczek, jak i największych polskich aglomeracji.

Cele rewitalizacji

Z rewitalizacją i rewaloryzacją historycznej tkanki wiąże się realizacja istotnych społecznie celów m.in.:

• adaptacja obiektów zabytkowych do potrzeb współczesnych mieszkańców i użytkowników przestrzeni publicznej,
• umiejętne wkomponowanie zabytków w tkankę miejską,
• zachowanie tożsamości lokalnej i ochrona światowego dziedzictwa materialnego.

Rewitalizacja to skomplikowany i wieloetapowy proces, który powinien być wspierany przez instytucje administracji publicznej, instytucje kultury, organizacje pozarządowe, biznes i mieszkańców. Przy wsparciu oraz zrozumieniu specyfiki i procedur rewitalizacyjnych są większe szanse na ochronę dziedzictwa kulturowego.